Full Text for CTM Miscellanea 11-1 (Text)

(!!nurnr~ia m~tnln!lttal :SlnntlJly Continuing LEHRE UND ~EHRE MAGAZIN FUER Ev.-LUTH. HOMILETIK THEOLOGICAL QUARTERLY-THEOLOGICAL MONTHLY Vol. XI January, 1940 No.1 CONTENTS Page Foreword. w. Arndt ____________ ____ . __ .. ... ____ ._____ . .. ____ . . .. _ ... _. __ _ ._. . 1 Der Lutherische Weltkonvent. Th. Engelder _____ . ______ .. _._. __ .... _ .. _ .. ___ ... _ .. _ 11 The Significance of the Doctrine of the Church and the Ministry J. Theodore Mueller ____ .. __ .. . _ . ____ ... _. ___ .________ 19 Entwuerfe ueber die von der Synodalkonferenz angenommene EpisteIreihe _________ .... _____ ..... ___ ... __ .. _. __ ._ .. _ .. __ ._______ .. _ . __ ._ ... . __ . ___ .. _______ 36 Miscellanea ___ __ ._. _____ . __ . _ .. ____ ._ . _____ .... . . ___ . __ ... _ .... ________ . ________ . __ . ____ ._. ____ ...... _____ . 50 Theological Observer - Kirchlich-Zeitgeschichtliches . ______ ._ .. _. ._. 59 Book Review - Literatur .. _____________________ ... ... _. _ .. _. __ .. _. __________ ._._._ _ 73 Ein Predlger muss nicht a1lein wei- den, also dass er die Schafe unter- weise. wie sie rechte Christen sollen sein, sondern auch daneben den Woel- fen wehTen, dass sie die Schafe nlcht angreifen und mit falscher Lehre ver- fuehren und Irrtum einfuehren. LutheT Es ist kein Ding, das die Leute mehr bel der K1rche behaelt denn die gute Predigt. - Apologie, Arl.24 If the trwnpet give an uncertain sound. who shall prepare himself to the battle? -1 COT. 14:8 Published for the Ev. Luth. Synod of Missouri, Ohio, and Other States CONCORDIA PUBUSHING HOUSE, St. Louis, Mo. 50 Miscellanea Miscellanea £uf. 2, 14 Wu£; bem Wdifel "Bur mibeIrel1ifion" in ber "Ullg. (§b.~2utlj. SHrdjena." lJom 21. ~un 1939 fei foIgcnbes aitiert: Bur. 2, 14 foIl fortan ljeiBen: ,,(§ljre fei @ott in ber &jolje unb l'\'riebe auf ~rben ben 9Renfdjen feines llBoljIgefallens. " llBer ljier am Il3robeteftament tatig tvar, tvitb fidj i3eljnmal frberlegt ljaben, ob bie Weuerung tvirfIidj unbermeiblidj f ei. llBenn fie tvirflidj un~ lJetmciblidj ift, lnirb ia nidjiS me!jr gebe if crt burdj bie im Il3robeteftameni nadj()infenbe @[one, 2utljer ()abe "nadj anberer iiberlieferung" froer; e~±: "unb ben imenfdjen ein llBoljIgefallen". @nttveber fommi 2ut!jer in 2, 14 i3U llBor±, ober er ljai an biefer @ltelle nidjts ilU fagen, audj nidjt nebenbei. @lonft fiinnte bie @ladje ia umgefe!jri tverben, baB in ber ffianbbemerfung {lefagt tvirb, e£; geoe neoen 2ut!jets iioerfelJung audj nodj cine anbere iioet~ lieferung. Woer audj bie Si'irclje !jat ljier dtnas au fagen: fie nimmi nidji iltoifu)en atvei ll.latianten mit bem @ldjein bet Unfidjerljeii 1l31alJ. llBas fie his ljeu±e bertvaljrt, ljat fie au£; guten, bertrauenstnfrtbigen &janben froer~ fommen, unb fie barf, ia fie mut auf bie @efaljr ljin, bes 5trabitionalismus 6Cilicljtigi au toerben, ljier, gerabc ljier, il)t 'Eefi~redjt bem ffiiu)tfPruu) bet llBiffenfdjaf± um 10 meljt ii6erotbnen, a15 bie bon 2uiljer oefoIgte "i\6et~ lieferung" burdjaus nidjt aI£l niu)t5fagenb abautun ift. Wudj unfete nidjt tviffenfdjaftridj gebiIbeten Sfirdjengenoffen finb an biefet fitdjlic!jen Wnge~ Iegenljeit beteiligt. @s barf iljnen besljalo augemu±et tuerben, in dne eitvas ±rocfene (§ror±erung mit einau±re±en. ~ie 'griedjjfdjen llBorte, nadj benen 2utljer frberfelJ± ()a±, Iauien: Doxa en hypsistois Theo kai epi ges eirene en anthropois el.ldokia. itberfe~± man biefe llBode budjf±ablidj ins ~eutfdje, fo ift barauf au adj±en, baB im @riedjifdjen bas "fei" (@!jre f e i @ott) unb froerljaupt jebes aljnridje (BeiH llBor± feljIt, tvesljalb ber .I?~mnus nidj± im @linn eines llBitnfdjes, einc§ ®ebetes, afio nidj± a15 \lIui3brucf !leffen, tu,,0 tuerben [oIl, fonbcrn beffen tnas ift, au neljmen ift: ll.lerljerrIidjung (doxa) [ift ba ffrr] &ott (Thea) in ben [ljimmlifcljen] &jiiljen (en hypsistois) unb l'\'riebe (eirene) [ift ba] aUf @rben (epi ges) llBoljIgefaIIen (eudokia) [ift ba] an imenfcljen (en anthropois). ~llIes o~ne ~ltnft llnb S'tomma tvie im @rie~ cljifdjen. ~n brei @:i±iicrc aerIegi ficlj ljier, tva§; bon ben ljimmIif djen &jeer[ djaren gepriefen tvirb aIS ~nljaIt bes &jeiI0, bas mit ber @eblld bes ,,&jeiIanbe£;" (ll.l.11) fcljon fo gut tvie borljanben ift, tveH es burclj iljn bertoirfHcljt tvitb. ~iefe breiteiHge l'\'affung Iiegi bor in einer f~rifdjen ftberie~ung bet uie.r ~bangeHen, bie aUf @runb eines bem stocUen ~a~rljunbert n. @:ljr. an~ gc!jiirigen griedjifdjen DriginaIiJ um 400 n. @:~t. en±f±anben ift (bie bier tanonifcljen @bangeIien nadj iljrem ar±eften befannten 5tq;t. iiberfe~ung bon Wbalb. weer;!;, merrin 1897). &jier Heft man 2uf. 2, 14: "Qob &ott in ber &jii~e unb l'\'riebe aUf (§rben unb llBoqIgefalien ben imenfdjen. U (§ine nicljt gani3 Ueine BaqI griecljif djer &janbf djrif±en beaeug± bief e 5te6igeftart. @:iie lja±te 2utljer bor ficlj, a15 er bas Weue steltamen± frbcrfe~tc. ~a ic~reifJt Miscellanea 51 er 1:")22: )jSre~s fe~ @lott ~nn bet ~o~e / unb frib aUff erben / unb ben menfl~en el)n tuoIgefaIren. Wenn baatuifdjen in bie "Drbenung bet beubfdjen llnef3 (C!:ndjiribion 1530) ba~ Gloria in excelsis Deo eingefU~rt tuitb mit ber [Yaffung ,,~reii3 fet) @loti inn ben I)odjften unb ben menfdjen aff erben frieb cine~ guten tuiUcni3", fo fonnie bie Unbe~oIfen~eit biefer ITormuHerung an ber .\'?ermnfi bon 2uifjer (um 1530 J) ine madjen. @5idjer aber oerulJ± bie m5enbung "menfdjen ... cines guicn tuilIens" aUf bern Iateinifdjcn m50rtIaut bet llneffe: "hominibus bonae voluntatis", unb eli en biefe ITafiung ftammt aus bet bom ~robetef±ament borausgefetten :re6tgeftaIt: en an- thropois eudokias ftati en anthropois eudokia. m5iifjrenb eudokia afi3 l110minatib @5uliicft cinci3 mit en anthropois 3U bUbenben @5atei3 tuitb ("ci3 ift m50qfgefaIIen an llnenfdjen borfjanben"), fann ber @lenitib eudokias nur an anthropois angefdjloffen mit epi ges eirene ilufammen einen @5at, etne jefbftiinbige ~rusfage liUben. @50 fjat bet @5djopfer ber murgata, ber in ber romifdj~fatlionfdjen SHrdje maf3gebenben Iateinifdjen uberfetung, ben grie~ djifdjen 5te6± geIefen, aber eudokia nidj± llom m50ljIgemeinen @lotiei3 ber~ ftanben, fonbern born m5o~rgemeinen ber llRenfdjen - "hominibus bonae voluntatis". )Bei Mefer 5te6tgeftaItung ergibt fidj ein atueiteifigei3 @anilei3 mit beutridj fUqlliarer @legeniiberfteIIung: @lott -llnenf djen; .\'?o~e - C!:rbe; merfjerdidjung @lo±tci3 - ITriebe £lei (gotb) gefiiIIigen llnenfdjen. Wean modj±e gTauben, bat jc Ieicfjter ber fjiermit gegeliene Dlfji)tljmu§i empfunbcn tumbc, um fo tuenrgcr 91nrci3 gegeben tuar, ifjn 3U berlaffen unb mit e baau berorbnd, ben 6unben bamit au tue~ren. . .. ~anim ~att @oit berorbnd Dfiedcit, ~\:Itere, 6djuf~ meifter, @efeJ;,c unb ffiedjte, 6tMe unb alIerfei tueftridjc Drbnung, auf baB, tuo fie nidjt mer)r £Onnen, bodj aUf£; tvenigfte bem )teufer bie iSiiuf±e fiinben". (jm.)t. D1. VI, 128 f.) 20. &;?infic1jtridj be£; g e i ft r i dj e n 0:m±c£; etfenn± er, baB bie£; "be£l @efeJ.>e£; fonberfidj unb eigen 0:m±" unb ball e£; baau ber~ orbne± ift, "baB e£; bie iibet±re±ung groBer madje±", ba£; ~dBt, i~n aur (1; r ~ fenntni£; feiner 6unbe fii~ten modjte. (fm. 0:.)t. ffi. VI, 128, 18; 129, 23.) . .. 23. ~nfofern unterfdjeibet fidj bie iustitia civilis dne£; ~~ri~ ften bon bet iustitia civilis eine£; anbcrn 6taat£;burget£; iiUBetIidj, tua£; bie opera ange~t, nidjt; tuo~[ aber innerfidj, roa£; ben operans ange~t. ~enn ber operans be£; ~~riften ift ja bet GHau[lc, bet alIein au£; bem m5ot± Iommt. Unb in folc1jem @Iauben geredjtfet±igt, ~anbe1t er "mit ,\2u[t unb mebe, cum gaudio et hilaritate". om. 0:. 7, 60. (1;. ~r. 16, 300.) 24. ~aB ber @Iaube au£l bem m5or±, bem Verbum externum, fommt, ift en±fdjeibenb. m5er i~n anbet£l, "o~n borge~enb iiuBerIidje£; m5ot±", fiefommen l11i1I, bIdbt im (1;nt~ufia£lmu£l ber (1;rbfiinbe gefangen. . .. 28. ~iefe metfiinbigung be£; diserimen [auiet aber foIgenbermaBen: "Lex ergo data est, ut gratia quaereretur. Gratia data est, ut lex impleretur. (mom. borf.; iSiefer 11,93.) 29. ~a§ "fonberIidj unb eigen ~rmt" be£l @efeJ;,e§ a!§ ~u~rer aur 6iinbenerrenntni§ ift nun ba~in olt berboUf±iinbigen: "quare legis proprium officium est, nos reos faeere, humiliare, oecidere, ad infernum dedueere et omnia nobis auferre, sed illo fine, ut iustifieemur, exaltemur, vivifi- eemur, in coelum evehamur et omnia aequiramus. Non ergo simpliciter oceidit, sed at vitam occidit". (m5. 0:. 40, I, 529.) 30. 0:ber tuir bergellen nidjt: "Rune usum legis solus Spiritus Sanctus quaerit et evangelium doeet." (m5. n. 40, I, 490.) 9Iur infofcrn girt: " ... ut gratia quaereretur". 31. ~n feinc1l1 ctgentridjften 0:mt ift ba£; @efeJ.> a!§ "paedagogus in Chri- stum", af£l "ministra et praeparatrix ad gratiam". "Quando lex sic te urget, desparatis omnibus rebus tuis, ad quaerendum auxilium et sola- cium apud Christum, tum est in vero usu. Sicque servit per evangelium ad iustificationem. Et is est optimus et perfeetissimus legis usus." (~. n. 40, I, 488. 489.) . .. 43. ~n ber futura vita roirb e£l nidjt me~r ber, discrimen @efc~ unb (1;bangeIi1l1n bcbiirfen, fonbern nllr mer)r erfiilIte£l @efe~ geben. Unb bie£l ber,~aIb, IncH bann unfer totus homo nidjt me~r spiritus un b caro, fonbern nur me~r geiftIidjer ,\2eib, 0:ltferftc~l1ng£lreib, fein roirb. 44. ;;Darum tuirb e§; bereinft audj feine SHrdje, rein lj3rcbigtamt, fein iiuBerfic1je§; m50rt me~r geben, ba§; unfer bom @efeJ.> bedfagte£l @eroiffen iiber ba£; redjte discrimen inter legem et evangelium unterridjicn miiBte. roeH bann "ber &;?(1;rr, ber aUmiidjiige @ott, i~r )tempe! ift unb bo§; ,\2amm", Dffenb. 21,22. 45. ~ie "aroei ffieidje" tuerben om ~iingften )tage beibe a!§ bem ~~riftu§; @onc§ ge~orenb offenbar hJerben unb bern "regnum gloriae" tueidjen. (m5. 0:. 2, 457: "Regnum gratiae est regnum fidei, in quo Christus ut homo regnat, constitutus a Deo Patre super omnia . . . et hoc usque ad iudicium novissimum. Tune enim . . . tradet regnum Deo et Patri et erit Deus omnia in omnibus, cum evacuaverit omnem principatum et potestatem. Roc est regnum gloriae, in quo Deus ipse per se, non amplius per humanitatem, regnabit in fidem .... ") ,,(1;£l finb bie ffieidje ber m5elt be£; &;?(1;rrn unb fetne§; ~~riftu§; getuorben, unb er tuirb regieren bon (1;roig~ felt au (1;tuigfeit, Dffenb. 12, 15." . . . (1;.